دیروز نشستم کتاب "انسان تک ساحتی" هربرت مارکوزه خوندم....یه جایی یه جمله ی قشنگی میگه:
"بی شک زیبایی بر هم آهنگی استوار است.و هم آهنگی چیزی جز بر آوردن نیازهای درونی و ارگانیک آدمی نتواند بود.در حالیکه انسان سرکوفته ی امروز که نظام سرمایه داری نیروی شناخت اورا در هم شکسته، ادراک زیبایی را بر پذیرش چیزهای رایج در این نظام پنداشته و از حقیقت آن بی خبر مانده است"
بماند که بحث مارکوزه خیلی کلی و عمیق تر از این چیزیه که میخوام بگم....ولی بی ربط هم نیست...
مارکوزه راست میگه....نظام سلطه...هر کاری که دلش بخواد میکنه...طوری رو ما تاثیر میذاره....که خودمون هم فکرشو نمیکردیم...
یه مثال بارز عوض شدن این ارزش ها و سلایق.... که عاملش همین نظام های سرمایه داری و رسانه های قدرتمند غربی هستن.... ملاک زیبایی چهره از دید ما ایرانیاست....
فکر کنم به هر کس که بگن یه چهره زیبا چه نشانه هایی داره....حتما اِلمان هایی رو ذکر میکنه که مویُد یه چهره شخص اروپایی ست....یعنی میگوید چشم های سبز آبی....پوست سفید...موهای لخت و بلوند....بینی های قلمی و....
در حالیکه ما ایرانیا هیچ کدوم از این صفات رو نداریم...یعنی نژاد ما سفید پوست نیست...چشم های ما تیره ست...موهای ما بلوند نیست و.......
چرا این اتفاق افتاده و چه بلایی بر سر ما اومده؟
قدرت رسانه خیلی خیلی زیاده....یعنی حتما در ناخودآگاهِ آدم هم که شده اثرشو میذاره....
وقتی فیلم ها و سریال های اروپایی میبینیم و بازیگرایی با همون مشخصات بالا درش بازی میکنن....و این رسانه ها به ما تلقین میکنن که یک چهره زیبا باید دارای مشخصاتی باشد، که بازیگر ما داراست...
و وقتی در تبلیغات بازرگانی خودمان...زنانی با پوست های زیبا و چشم های روشن و... میبینیم...
یا معروفترین بازیگران ما که معمولا الگوی خیلی از جوونا هستن...چشم ها و صورتشان بیشتر از اینکه ایرانی گونه باشد، اروپایی صفت است......همین ها باعث میشود که الگوی زیباشناختی ما عوض شود....
دیگر مثل هشتصد سال پیش چشم های خماری و مشکی با موهای مجعد مشکی و .... زیبا به نظر نمیاد...
شعر های امروز رو هم که بخونی.....قریب به اتفاق همشان...چهره معشوق را چشم های سبز و آبی با موهای بلوند و.... وصف میکنند...
دو چشم داشت،دو سبز-آبی بلاتکلیف/که در دوراهی "دریا چمن" مردد بود
حالا این ارزش ها چه بلایی بر سر ما می آورد؟
آدم ها زیبایی طلبند...دوست دارند زیبا باشند و زیبا جلوه کنند....زیبایی از نگاهشان آن چیزی ست که عرف میگوید...وقتی عرف ما بگوید چهره یک زن یا مرد باید دارای فلان ویژگی ها باشد....شخص سعی میکند خود را شبیه به این فاکتورها قرار دهد....
مشکلی که پیش می آید این است که....ما ایرانیا همچین ویژگی رو نداریم....و خیلی از ماها...مخصوصا دخترها....دچار یاس و سرخوردگی میشوند....برای همین سعی میکنند تا جایی که می شود خودشان را نزدیک به آن مشخصه ها کند....یعنی لنز میگذارد...بینی شان را عمل میکنند...موهایشان را رنگ میکنند....آنقدری به خود کرم سفید کننده میزنند تا پوستشان روشن شود و.....
ماهه پیش...تو تلویزیون دیدم که یک عروس مشهدی....شب عروسیش به دلیل اینکه لنز گذاشته بود...دو چشمش کور شد....
یا تو آلمان...دو سه هفته پیش...راهپیمایی بود علیه عروسک باربی....تو سایت ها مصاحبه با افراد شرکت کننده میخوندم... میگفتن که این عروسک...تبدیل شده به الگوی دختران ما....و چون نمیتوانند خودشان را به باربی نزدیک کنند...دچار افسردگی شدید شدند...( صورت بدون نقص وجود ندارد)...چون باربی نماد یک دختر بدون نقص در چهره و اندام است....خب طبیعتا داشتن همچین چهره و اندامی محال است....آن وقت اگر الگوی یک آدم باربی باشد...و ببیند که نمیتواند شبیه او شود....هم اعتماد به نفسش را از دست میدهد و هم افسرده میشود...
چیزی که در کشور ما به وفور میتوان دید....آرایش های غلیظ و موهای رنگ کرده و بینی های عمل کرده و چشم های لنز گذاشته و ....برای نزدیک شدن به چهره یک اروپایی....برای زیباتر شدن...
به این میگن هژمونی غرب و نظام سلطه....
پ ن: وقتی مجریان و بازیگران و ایفاکنندگان نقش های تبلیغات بازرگانی....چهره های شان ایرانی الاصل نیست....خودش تاییدی بر این است...که در برابر الگوی ارسالی غرب...تسلیم شده ایم...
پ ن2: اصل تضاد که عاملی برای زیبایی ست...میگوید که وقتی داخل یک چشم سفید است...با مردمک مشکی زیبا میشود نه یک رنگ روشن مثل سبز و آبی.....یا پوست روشن با موهای تیره جذابیت دارد نه روشن...بماند که نظام زیبایی شناختی ما این اصول منطقی را دیگر قبول نمیکند و به دنبال چشم آبی ها و مو بلوندی هاست....
*************
"بی شک زیبایی بر هم آهنگی استوار است.و هم آهنگی چیزی جز بر آوردن نیازهای درونی و ارگانیک آدمی نتواند بود.در حالیکه انسان سرکوفته ی امروز که نظام سرمایه داری نیروی شناخت اورا در هم شکسته، ادراک زیبایی را بر پذیرش چیزهای رایج در این نظام پنداشته و از حقیقت آن بی خبر مانده است"
بماند که بحث مارکوزه خیلی کلی و عمیق تر از این چیزیه که میخوام بگم....ولی بی ربط هم نیست...
مارکوزه راست میگه....نظام سلطه...هر کاری که دلش بخواد میکنه...طوری رو ما تاثیر میذاره....که خودمون هم فکرشو نمیکردیم...
یه مثال بارز عوض شدن این ارزش ها و سلایق.... که عاملش همین نظام های سرمایه داری و رسانه های قدرتمند غربی هستن.... ملاک زیبایی چهره از دید ما ایرانیاست....
فکر کنم به هر کس که بگن یه چهره زیبا چه نشانه هایی داره....حتما اِلمان هایی رو ذکر میکنه که مویُد یه چهره شخص اروپایی ست....یعنی میگوید چشم های سبز آبی....پوست سفید...موهای لخت و بلوند....بینی های قلمی و....
در حالیکه ما ایرانیا هیچ کدوم از این صفات رو نداریم...یعنی نژاد ما سفید پوست نیست...چشم های ما تیره ست...موهای ما بلوند نیست و.......
چرا این اتفاق افتاده و چه بلایی بر سر ما اومده؟
قدرت رسانه خیلی خیلی زیاده....یعنی حتما در ناخودآگاهِ آدم هم که شده اثرشو میذاره....
وقتی فیلم ها و سریال های اروپایی میبینیم و بازیگرایی با همون مشخصات بالا درش بازی میکنن....و این رسانه ها به ما تلقین میکنن که یک چهره زیبا باید دارای مشخصاتی باشد، که بازیگر ما داراست...
و وقتی در تبلیغات بازرگانی خودمان...زنانی با پوست های زیبا و چشم های روشن و... میبینیم...
یا معروفترین بازیگران ما که معمولا الگوی خیلی از جوونا هستن...چشم ها و صورتشان بیشتر از اینکه ایرانی گونه باشد، اروپایی صفت است......همین ها باعث میشود که الگوی زیباشناختی ما عوض شود....
دیگر مثل هشتصد سال پیش چشم های خماری و مشکی با موهای مجعد مشکی و .... زیبا به نظر نمیاد...
شعر های امروز رو هم که بخونی.....قریب به اتفاق همشان...چهره معشوق را چشم های سبز و آبی با موهای بلوند و.... وصف میکنند...
دو چشم داشت،دو سبز-آبی بلاتکلیف/که در دوراهی "دریا چمن" مردد بود
حالا این ارزش ها چه بلایی بر سر ما می آورد؟
آدم ها زیبایی طلبند...دوست دارند زیبا باشند و زیبا جلوه کنند....زیبایی از نگاهشان آن چیزی ست که عرف میگوید...وقتی عرف ما بگوید چهره یک زن یا مرد باید دارای فلان ویژگی ها باشد....شخص سعی میکند خود را شبیه به این فاکتورها قرار دهد....
مشکلی که پیش می آید این است که....ما ایرانیا همچین ویژگی رو نداریم....و خیلی از ماها...مخصوصا دخترها....دچار یاس و سرخوردگی میشوند....برای همین سعی میکنند تا جایی که می شود خودشان را نزدیک به آن مشخصه ها کند....یعنی لنز میگذارد...بینی شان را عمل میکنند...موهایشان را رنگ میکنند....آنقدری به خود کرم سفید کننده میزنند تا پوستشان روشن شود و.....
ماهه پیش...تو تلویزیون دیدم که یک عروس مشهدی....شب عروسیش به دلیل اینکه لنز گذاشته بود...دو چشمش کور شد....
یا تو آلمان...دو سه هفته پیش...راهپیمایی بود علیه عروسک باربی....تو سایت ها مصاحبه با افراد شرکت کننده میخوندم... میگفتن که این عروسک...تبدیل شده به الگوی دختران ما....و چون نمیتوانند خودشان را به باربی نزدیک کنند...دچار افسردگی شدید شدند...( صورت بدون نقص وجود ندارد)...چون باربی نماد یک دختر بدون نقص در چهره و اندام است....خب طبیعتا داشتن همچین چهره و اندامی محال است....آن وقت اگر الگوی یک آدم باربی باشد...و ببیند که نمیتواند شبیه او شود....هم اعتماد به نفسش را از دست میدهد و هم افسرده میشود...
چیزی که در کشور ما به وفور میتوان دید....آرایش های غلیظ و موهای رنگ کرده و بینی های عمل کرده و چشم های لنز گذاشته و ....برای نزدیک شدن به چهره یک اروپایی....برای زیباتر شدن...
به این میگن هژمونی غرب و نظام سلطه....
پ ن: وقتی مجریان و بازیگران و ایفاکنندگان نقش های تبلیغات بازرگانی....چهره های شان ایرانی الاصل نیست....خودش تاییدی بر این است...که در برابر الگوی ارسالی غرب...تسلیم شده ایم...
پ ن2: اصل تضاد که عاملی برای زیبایی ست...میگوید که وقتی داخل یک چشم سفید است...با مردمک مشکی زیبا میشود نه یک رنگ روشن مثل سبز و آبی.....یا پوست روشن با موهای تیره جذابیت دارد نه روشن...بماند که نظام زیبایی شناختی ما این اصول منطقی را دیگر قبول نمیکند و به دنبال چشم آبی ها و مو بلوندی هاست....
*************
حضرت محمد(ص):"لا تقبحوا الوجه؛ فإن ابن آدم خلق على صورة الرحمن عز وجل"
صورت یکدیگر را زشت نشمارید...همانا خدا صورت انسان رابه مانند صورت خود خلق کرده است....
پ
ن: دربعضی از قبایل آفریقایی...زیبایی در داشتن گردن یا لب بلند
است....مطمئنا آنها به رسانه دسترسی ندارند تا الگوهای غرب بهشان سرایت
کند...
